Kritiek van Jordaanse demonstranten op koning is opmerkelijk
08-01-2013 Frederike Hessing
De Arabische Wereld staat nog altijd op z’n kop. Sinds eind 2010 de “Arabische Lente” in Tunesië begon, is de uitkomst van de ontwikkelingen in de Arabische landen nog erg onzeker. Landen volgen elkaar af qua ‘nieuwswaardigheid’, lange tijd kreeg Libië alle media-aandacht, vervolgens Syrië afgewisseld met Egypte. Hoe staat het nu met de landen in het Midden-Oosten waar de revoluties de kop lijken te zijn ingedrukt? Deel 2 in de serie: “Vergeten Arabische Lentes”, Jordanië.
De ‘Arabische Lente’ in Jordanië begon met protesten in januari 2011 in de hoofdstad Amman. Het ging de demonstranten in de eerste plaats om sociale hervormingen; een meer gelijke verdeling van de staatsinkomsten, bestrijding van de corruptie en werkloosheid. De demonstranten protesteerden tegen de regering van premier Rifai, die zij verantwoordelijk hielden voor de hoge werkloosheid en sterk gestegen voedselprijzen. De Jordaanse koning, Abdullah II, probeerde de gemoederen te kalmeren door een aantal hervormingen in te voeren. Op 1 februari 2011, ontsloeg de Jordaanse koning premier Rifai en zijn kabinet en stelde generaal Marouf Bakhit aan in zijn plaats. De oppositie, bestaande uit de Moslim Broederschap en het Islamitische Actiefront (IAF), achtten Bakhit ongeschikt voor het premierschap, omdat hij geen werkelijke hervormingen zou doorvoeren. De ‘Arabische Lente’ in Jordanië begon met protesten in januari 2011 in de hoofdstad Amman. Het ging de demonstranten in de eerste plaats om sociale hervormingen; een meer gelijke verdeling van de staatsinkomsten, bestrijding van de corruptie en werkloosheid. De demonstranten protesteerden tegen de regering van premier Rifai, die zij verantwoordelijk hielden voor de hoge werkloosheid en sterk gestegen voedselprijzen. De Jordaanse koning, Abdullah II, probeerde de gemoederen te kalmeren door een aantal hervormingen in te voeren. Op 1 februari 2011, ontsloeg de Jordaanse koning premier Rifai en zijn kabinet en stelde generaal Marouf Bakhit aan in zijn plaats. De oppositie, bestaande uit de Moslim Broederschap en het Islamitische Actiefront (IAF), achtten Bakhit ongeschikt voor het premierschap, omdat hij geen werkelijke hervormingen zou doorvoeren.
Premiers komen en gaan
Niet lang daarna werd in oktober de kersverse premier vervangen door een nieuwe kandidaat; rechter Awn Shaket Khasawneh. De voormalige premier Bakhit moest het veld ruimen voor rechter Khasawneh omdat Bakhit volgens de koning niet genoeg hervormingen had doorgevoerd. Dit riedeltje werd nog twee keer herhaald; in mei 2012 en oktober 2012 werd in opdracht van koning Abdullah opnieuw de premier met diens kabinet ontslagen. De huidige interim-premier Abdullah Ensour zal aanblijven tot de parlementsverkiezingen in 2013. Het dan nieuwgekozen parlement zal vervolgens voor het eerst in de Jordaanse geschiedenis de premier aanstellen; de koning heeft dit voorrecht inmiddels opgegeven. Hoewel koning Abdullah sinds de uitbarsting van de Arabische Lente enige macht uit handen heeft gegeven, heeft dit nog niet de Arabische lentestorm in zijn land geluwd.
Kritiek op de koning
In november 2012 laaide de onrust weer op vanwege het besluit van de Jordaanse regering om de subsidies op brandstof en elektriciteit in te trekken. Hierdoor stegen de brandstofprijzen waartegen delen van de Jordaanse bevolking in opstand kwamen. Meerdere bronnen wijzen erop dat de demonstranten vanaf dat moment ook hun kritiek uitten richting de Jordaanse koning, Abdullah II, wat zij terecht opmerkelijk noemen. (Zie bijvoorbeeld het interview met Jillian Schwedler, professor in politieke wetenschappen aan de universiteit van Massachusetts). Kritiek op de koning was tot voor kort nog een taboe. Rechtstreeks kritiek uiten op de koning is nog steeds verboden en kan leiden tot een gevangenisstraf. In eerste instantie hadden de protesten zich (bewust) gericht tegen de Jordaanse premier, inmiddels riepen de demonstranten om het vertrek van de koning. Nu ruim twee maanden later zit de Jordaanse Hasjemitische monarchie nog steeds in het zadel, zij het wellicht minder stevig dan in het verleden.
Jordaanse christenen
Welke gevolgen de onrust in Jordanië heeft voor de positie van Jordaanse christenen is onduidelijk. In het Hasjemitische koninkrijk kunnen christenen in het openbaar hun godsdienst uitoefenen, hoewel dit niet bepaald geldt voor ex-moslims die tot het christendom zijn bekeerd. Schattingen van het huidige aantal christenen in Jordanië lopen uiteen van 1,5% tot 6% van de totale bevolking.
Naar deel 3
Fotobron
http://www.nrcnext.nl/blog/2011/03/23/nog-meer-infographics-over-de-onrust-in-de-arabische-wereld/
Home
